هومن سیدی در آثارش همواره به آنچه خلق کرده متعهد بوده و این توصیه بزرگ ترین نیازی است که سینمای کشور عزیزمان ایران را به جلو پرتاب می کند. از «آفریقا» تا «مغزه
نگاهی به فیلم «مغزهای کوچک زنگ زده»، ساخته هومن سیدی
عبارات مهم : ایران
هومن سیدی در آثارش همواره به آنچه خلق کرده متعهد بوده و این توصیه بزرگ ترین نیازی است که سینمای کشور عزیزمان ایران را به جلو پرتاب می کند. از «آفریقا» تا «مغزهای کوچک زنگ زده» سیدی روند روبه صعودی را در پیش گرفته و مقصد خود را از پیش تعیین کرده هست. «مغزهای کوچک زنگ زده» به عنوان آخرین اثر سیدی تکامل یافته ترین اندیشه ای است که یک فیلمساز می تواند از جامعه متحجر خود داشته باشد . لزوما این تحجر نیاز به کلی گویی ندارد و همين که فیلمساز روایتی از مشاهدات اطراف خود داشته باشد، می تواند به نقدی که بر چنین اندیشه هایی دارد نزدیک شود.
سینمای سیدی ، سینمای غربی نیست
در برخورد با ساختار سینمایی این اثر باید نوشت که دکوپاژی جهت یک فیلمنامه ایرانی متناقض ترین دستاوردی است که به مخاطب ارائه داده می شود. هومن سیدی با به کار گیری عنصرهای آکادمیک سینمای دنیا در برابر فیلمنامه اش موضع جهت مندی به ساختار اثر داده است ولی این جهت کمی در سینمای کشور عزیزمان ایران گنده گویی به نظر می رسد. اول اینکه مخاطب ایرانی از یک اثر ایرانی انتظار چشم اندازهای گرافیکی و قاب بندی های نولان گونه ندارد و به همین جهت عادت کرده تا دوربین رودست ببیند و میزانسن را آشفته حال دریابد.
سیدی با استفاده از بااهمیت ترین الگوهای سینمایی ثابت می کند که سینما آنچه تاکنون دیده اید، نیست و می توان از یک فیلمنامه و حال و هوای ایرانیزه شده است اثری پویا و متفکرانه خلق کرد و به دنبال نوآوری در سینما نبود. تا این جا مشکلی با کوپاژ این اثر ندارم ولی هنگامی که مخاطب حس می کند این فیلم ایرانی نیست و تارانتینو پشت دوربین این فیلم جلوس کرده آنجاست که باید کمی تامل کرد. اول وظیفه را روشن کنم که سیدی یک سینماگر غرب زده نیست بلکه او سائق های هنری خود را از سینماگرانی آموخته که خود به آنچه خلق می کنند، متعهد نیستند و تا حدودی در آثارشان این نقیضه را می توان یافت . در اینجا قصد واکاوی این عنوان را ندارم بلکه می خواهم به این نتیجه برسم که «مغزهای کوچک زنگ زده» همان قد که سینمایی هست، می تواند مضحک و خنده آمیز به نظر آید اگر فیلمساز تا به این اندازه تلاش در بزرگ نمایی قاب های خود داشته باشد.
قاب هایی که خالی از فنا هستند
هومن سیدی چشم انداز وسیعی نسبت به اطراف خود دارد. بازی خوبی که از اصلانی شاهد هستیم بیش از ۷۰ درصدش کاری است که سیدی انجام داده و به نظرم من نوید محمد زاده و فرهاد اصلانی در کنار هم می توانند یک باند مافیایی خوب جهت سینمای کشور عزیزمان ایران باشند. از سویی دیگر سیدی همچنان بر ایجاد هیجان از طریق تنش های عصبی با استفاده از دیالوگ ها و کنش های بازیگران تاکید دارد که در این اثر به اوج خود رسیده و «۱۳» و «اعترافات ذهن خطرناک من» را پشت سر قرار داده است .
اما بااهمیت ترین وجه سینمایی که در آخرین ساخته سیدی به بلوغ رسیده، قاب بندی سینمایی وی هست. قاب ها با توجه به پیشینه ای که فیلمساز در کارهای گرافیکی و نقاشی دارد بسیار سوژه محور هستند و به خوبی می توانند به کشف لایه های فیلمنامه از سوی مخاطب کمک کنند ولی همان طور که در اوج به آن اشاره کردم، چنین سینمای مرسوم سینمای دیالوگ زده کشور عزیزمان ایران نیست که می خواهد با شعار نظر خود را به مخاطب القا کند. سینمایی که از «آژانس شیشه ای» تا «جدایی نادر از سیمین» همواره نشانه را صحبت جهت مخاطب گذاشته و از وجه هنری این ابر رسانه غافل مانده هست. بعد باید چنین نوشت که سیدی با پشت سر گذاشتن روند سینوسی در در رسیدن به اندیشه ای مناسب یک جامعه تحجر زده اکنون وجهه ای از سینما را به سینمای کشور عزیزمان ایران نمایش می دهد که گویی جهت همه تازگی و جذابیت دارد ولی غافل از اینکه سینمای واقعی این چنین است .
نگاهی به فیلم «مغزهای کوچک زنگ زده»، ساخته هومن سیدی
درون گرایی خلاقانه جهت رسیدن به مدرنیته معقوله ای که سیدی در تک تک آثارش به آن اشاره می کند و این درون گرایی در «مغزهای کوچک زنگ زده» به نهایت خود می رسد؛ از سویی دیگر سیدی می خواهد میان ارباب و رعیت در این اثر تفرقه اندازد غافل از اینکه خود فیلمنامه انکار شدید جامعه است که می خواهد این چنین باشد ولی با فرهنگ روز مغایرت دارد . فیلم پر تعلیق و به معنای واقعی کلمه دراماتیک «مغزهای کوچک زنگ زده» این امکان را به مخاطب می دهد که در سینما بی نمای کشور عزیزمان ایران جهت چند دقیقه هم که شده است تصویرهای و قصه ای را شاهد باشد که تماما سینمایی است و می خواهد از سینمایی بودن خود دفاع کند.
واژه های کلیدی: ایران | سینما | مخاطب | ایرانی | ایرانی | سینمای | فیلمساز | سینمایی | فیلمنامه | سینماگران
دانلود فایل ها
توجه: ممکن است تمام لینک های دانلود به دستور مقام قضایی حذف شده باشد...
